T24 Dış Haberler
Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in (BM) arabuluculuğunda imzalanan, Rusya’nın işgalinden sonra Ukrayna limanlarında mahsur kalan milyonlarca ton tahılın dünyaya ulaştırılmasını sağlayan Tahıl Anlaşması, Moskova’nın karar değiştirmemesi durumunda bugün sona erecek.
Anlaşma kapsamında son gemi, pazar günü Ukrayna limanından ayrıldı. MarineTraffic, Türk bandralı geminin dün sabah 08:00’den biraz sonra limandan ayrıldığını ve İstanbul’a doğru yol aldığını bildirdi.
Anlaşma kapsamında yaklaşık 33 metrik ton mısır, buğday ve diğer tahıllar Ukrayna’dan dünyanın çeşitli yerlerine gönderildi.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, bugün Britanya Savunma Bakanı James Cleverly’nin başkanlığında “Ukrayna” başlığıyla toplanacak. Başka Avrupalı bakanların da katılımının beklendiği toplantıda tahıl anlaşmasının da gündeme gelmesi bekleniyor.
Rusya, kendi tahıl ve gübresini ithal etmesi yönünde verilen sözlerin tutulmadığını gerekçe göstererek anlaşmayı uzatmama tehdidinde bulunuyor. Moskova ayrıca, anlaşma kapsamında tahılın söz verildiği üzere en yoksul ülkelere ulaştırılmadığını iddia ediyor. BM ise anlaşmanın gıda fiyatlarını küresel olarak yüzde 20 oranında düşürerek en yoksul ülkelere yardımcı olduğunu belirtti.
Dünya Gıda Programı’na göre anlaşma kapsamında ihraç edilen tahılın yüzde 46’sı Asya’ya, yüzde 40’ı Batı Avrupa’ya, yüzde 12’si Afrika’ya ve yüzde 1’i Doğu Avrupa’ya gitti.
Reuters’a konuşan BM sözcüsü, Genel Sekreter Antonio Guterres’in Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den dönüş beklediğini ifade etti.
Rusya geçen yıl içinde Tahıl Anlaşması’nı üç kez uzatırken, Kırım’da filosuna yapılan saldırının ardından ekim ayında kısa süreliğine katılımını askıya almıştı.
Moskova ne diyor?
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, cuma namazını Üsküdar’daki Hz. Ali Camii’nde kıldıktan sonra, “Sayın Putin’i ağustos ayı içerisinde Türkiye’de misafir etme hazırlığımız var. Karadeniz Tahıl Koridoru’nun uzatılması konusunda hemfikiriz” demesi, anlaşmanın uzayacağına dair umutları yeşertti.
Erdoğan, geçen çarşamba Vilnius’taki NATO Zirvesi’nde de, “Sayın Zelenski girişimin (Tahıl koridoru) devamından yana, Sayın Putin’in de bazı önerileri oldu. Bu önerileri de dikkate alarak çözüm odaklı çalışıyoruz” demişti.
Ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, perşembe yaptığı açıklamada, Erdoğan’ın tahıl koridoru anlaşmasının devamı için Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in bazı önerileri olduğu açıklamasıyla ilgili, “Herhangi bir yeni öneriden haberdar olmadığını” söyledi.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov da cuma yaptığı açıklamalarda, “Rusya, Karadeniz Tahıl Anlaşması’nın uzatılmasıyla ilgili bir açıklama yapmadığını” belirtti. Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ile cumartesi yaptığı telefon görüşmesinde Putin, Tahıl Anlaşması’nın ana hedefine ulaşamadığını kaydetti.
Kremlin’den konuşmayla ilgili yayımlanan açıklamaya göre Putin, “Anlaşmanın ana amacı; tahılın aralarında Afrika kıtasındakiler de olan ihtiyaç sahibi ülkelere ulaşması sağlanmadı” dedi.
